Przejazd kolejowy to jednopoziomowe skrzyżowanie toru kolejowego z drogą. Jeśli z torem krzyżuje się chodnik, to takie skrzyżowanie nazywa się przejściem kolejowym. Przejazdy i przejścia umożliwiają bezpieczne przekraczanie linii kolejowych, choć obecnie na ważnych drogach i liniach kolejowych o dużym natężeniu ruchu dąży się do budowy wiaduktów. Przejazd kolejowy musi spełniać warunki techniczne, dotyczące widoczności, oświetlenia, pochylenia drogi przy podjeździe do przejazdu, kąta skrzyżowania drogi z torem i inne.
Przejazdy dzielą się na jedno- i wielotorowe. Mogą być niestrzeżone, strzeżone z miejsca (przez pracownika kolei - dróżnika przejazdowego), ewentualnie strzeżone z odległości (np. przez pracownika nastawni).
W Polsce przejazdy kolejowe dzielą się na sześć kategorii:
-
A - przejazdy strzeżone z miejsca lub odległości, wyposażone w rogatki zamykające całą szerokość jezdni i chodnik, ewentualnie wyposażone dodatkowo w sygnalizację świetlną. Takie przejazdy stosuje się na najważniejszych drogach i najbardziej obciążonych liniach.
-
B - przejazdy z samoczynną sygnalizacją świetlną i półrogatkami (zamykającymi prawy pas ruchu zaporami, umożliwiającymi zjazd z przejazdu pojazdom, które znalazły się na nim w momencie rozpoczęcia zamykania ruchu). Stosowane na mniej obciążonych liniach, na których nie ma konieczności wyznaczania pracownika do strzeżenia przejazdu.
-
C - przejazdy bez urządzeń w poprzek drogi, wyposażone w sygnalizację świetlną samoczynną bądź obsługiwaną przez pracownika). Znajdują w miejscach, gdzie mimo stosunkowo niewielkiego ruchu potrzebne są zabezpieczenia przed wypadkami.
-
D - pozbawione urządzeń ostrzegawczych, przejazdy oznaczone jedynie znakami drogowymi. Tego rodzaju skrzyżowania znajdują się w miejscach o niewielkim ruchu i dobrej widoczności, umożliwiającej stwierdzenie kierującemu pojazdem, czy zbliża się pociąg.
-
E - przejścia kolejowe, wyposażone w barierki i konstrukcje (tzw. labirynty), wymuszające na pieszym sprawdzenie, czy w obu kierunkach nie widać zbliżającego się pociągu.
-
F - niepubliczne przejazdy i przejścia, zasadniczo zamknięte dla ruchu i otwierane na życzenie kierującego. Ta zapora posiada kłódkę i jest dostępna dla właściciela np. do lokomotywowni.
W Polsce w 2011 roku funkcjonowało ponad 16.400 przejazdów (ponad 2.700 kategorii A, 670 B, 1300 C, 10.300 D, 520 E, ponad 800 F).
Przejazdy kolejowe można podzielić ze względu na ilość torów:
Na przejazdach kolejowych stosowane są urządzenia zabezpieczające: rogatki i półrogatki, i ostrzegawcze: sygnalizacja świetlna i dźwiękowa. Na przejazdach obsługiwanych z odległości stosowany jest nadzór telewizji przemysłowej. Przejazdy kategorii B i C są nierzadko chronione tarczami ostrzegawczymi przejazdowymi, informującymi maszynistę pojazdu trakcyjnego o działaniu bądź awarii urządzeń ostrzegawczych.
Kierowca zbliżający się do przejazdu kolejowego ma obowiązek zachować szczególną ostrożność, zaś maszynista pociągu jest obowiązany podczas zbliżania się do przejazdu (a w złych warunkach widoczności także w czasie przejeżdżania przez przejazd) do podawania syreną sygnału Baczność!.
Farciarz na przejeździe kolejowym
http://www.joemonster.org/filmy/9804/Niesamowity_farciarz_przejazd_kolejowy
Bezpieczny przejazd 2007 - zachowania kierowców:
http://pl.youtube.com/watch?v=dZ5FTWOUtQM
Bezpieczny przejazd 2006 - zachowania kierowców:
http://pl.youtube.com/watch?v=GKzzeSDTix4
Bezpieczny przejazd 2005 - zachowania kierowców:
http://pl.youtube.com/watch?v=fPumnr5MmXw